Stowarzyszenie „Tratwa” we współpracy z Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w latach 2018-2019 prowadzić będzie w Gminie i Mieście Orneta program „Archiwum Żywej Pamięci”. Program ten jest kontynuacją i rodzajem podsumowania działań „Tratwy” prowadzonych od wielu lat w Ornecie. Celem programu jest zwiększenie poziomu świadomości obywatelskiej i aktywnej partycypacji mieszkańców Warmii i Mazur w życiu społecznym i kulturalnym swoich "małych ojczyzn" poprzez wykorzystanie potencjału kulturotwórczego ukrytego w pamięci rodzinnej społeczeństwa miasta Orneta. Istotnym uwarunkowaniem programu jest to, że realizowany będzie w regionie o bardzo silnej dominancie post-imigracyjnej przeszłości - ludność Warmii i Mazur po wojnie została prawie w całości wymieniona. Dziś w kulturze społeczności lokalnych znaleźć można ślady kultury Warmiaków i Mazurów, Wileńszczyzny, Białorusi, Wołynia, starych lokalnych kultur polskich z Kurpiów, Podlasia i Mazowsza. W trakcie programu, który opierać się będzie na dialogu międzypokoleniowym, wypracowane i użyte będą formy i działania edukacji kulturowej prowadzące do aktywizacji społeczności lokalnej oraz do tworzenia i wzbogacania jej kapitału społecznego i kreatywnego. Proces kształcenia, a następnie praktycznego działania, skierowanego głównie do rodzin (wezmą w nim czynny udział różne wiekowo grupy uczestników) polegać będzie na poszukiwaniu, dokumentowaniu i opracowaniu, w trakcie działań edukacyjnych, najważniejszego zasobu kulturowego Warmii i Mazur. Są nim unikalne zasoby pamięci kulturowej i historycznej zawarte w pamięci najstarszych mieszkańców. W trakcie programu, w oparciu o odnalezione narracje i historie miejsc, grupy mieszkańców zostaną aktywnie zaangażowane w proces tworzenia wystaw, działań plastycznych, lokalnych festiwali w otwartej przestrzeni miast i wirtualnych stron internetowych. Dążyć będziemy do wytworzenia takich form ekspresji lokalnych zasobów kulturowych, które będą mogły być samodzielnie kontynuowane przez lokalną społeczność, tworząc trwały sposób celebrowania własnej przeszłości. Początkowe działania skoncentrowane będą na mieszkańcach Ornety i Gminy Orneta. Wybraliśmy tę lokalizacje dlatego, że jest to społeczność typowa dla regionu. Większość mieszkańców jest w trudnej sytuacji ekonomicznej. Gmina nie posiada terenów rekreacyjnych, na których można rozwijać projekty turystyczne, charakterystyczne dla regionu. W oparciu o orneckie doświadczenia zamierzamy wypracować model edukacji i animacji społeczności lokalnej, który następnie będzie replikowany w kolejnych miastach regionu. Program realizowany jest w ścisłej współpracy z władzami gminy, Miejskim Domem Kultury, szkołami, Uniwersytetem III Wieku, Stowarzyszeniem "Ornecianie", Stowarzyszeniem Emerytów i Rencistów, szczepem ZHP, licznymi nauczycielami i liderami młodzieżowymi. Swoje wsparcie i udział w projekcie zadeklarowało również Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych z Olsztyna i olsztyńskie Archiwum Państwowe.
Program finansowany jest w ramach programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich 2018 oraz Instytut Muzyki i Tańca z środków Ministerstwa Kultury i dziedzictwa Narodowego.
